De notaris is verplicht ongebruikelijke transacties die te maken kunnen hebben met witwaspraktijken of financieren van terrorisme te melden bij het meldpunt ongebruikelijke transacties, officieel FIU-Nederland genaamd. Dit op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Ook als het gaat om een voorgenomen transactie die (nog) niet wordt uitgevoerd. De Wwft geldt voor bijna het gehele werkterrein van de notaris, behalve het familie- en erfrecht.

Zie ook: Verplicht onderzoek herkomst gelden WWFT

Cliëntenonderzoek

Op grond van de Notariswet moeten alle cliënten die een transactie door de notaris willen laten uitvoeren hun identiteit door de notaris laten vaststellen en laten verifiëren met behulp van een geldig en origineel identiteitsbewijs. De mate van het risico dat een bepaalde cliënt of transactie meebrengt, is bepalend voor de omvang van het onderzoek dat de notaris op grond van de Wwft verplicht is te doen. Verscherpt onderzoek is bijvoorbeeld verplicht voor cliënten die een politiek prominente functie bekleden (PEP’s) en voor cliënten die in een staat wonen die door de Europese Commissie is aangewezen als een staat met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme, of in geval van een transactie die gerelateerd is aan een dergelijke staat.

Identiteit cliënt

Onderdanen van de EU/EER-landen en Zwitserland kunnen hun identiteit laten verifiëren aan de hand van een geldig nationaal paspoort, een diplomatiek paspoort of dienstpaspoort, een geldige Nederlandse identiteitskaart met pasfoto of een geldig rijbewijs met pasfoto waarvan de houder in Nederland woont. Andere personen kunnen hun identiteit laten verifi ëren aan de hand van een geldig reisdocument of een geldig vreemdelingendocument. Het vaststellen van de identiteit kan in overleg met de notaris ook door een andere beroepsbeoefenaar worden gedaan.

UBO’s van rechtspersonen

De identiteit van een rechtspersoon, zoals bv, nv of stichting kan worden vastgesteld aan de hand van een uittreksel uit het handelsregister. Dit kan zowel een uittreksel in fysieke vorm zijn als een uittreksel in elektronische vorm dat door de notaris zelf wordt aangevraagd. Ook alle personen die een belang houden van meer dan 25 procent in het kapitaal van een rechtspersoon of daarin op andere wijze feitelijke zeggenschap hebben, moeten bekend zijn bij de notaris en hun identiteit desgewenst laten verifiëren. Deze personen worden ook wel UBO’s genoemd oftewel ultimate benefi cial owners. De notaris kan verplicht zijn op grond van de Wwft nader onderzoek te doen.

Meldingsplicht

Notarissen mogen op basis van hun beroepsregels geen contante bedragen aannemen of uitbetalen. Op grond van de Wwft geldt voor de notaris bovendien de verplichting contante betalingen te melden bij de FIU Nederland.

Deze meldingsplicht geldt ook als de cliënt de contanten op een rekening van de notaris stort of als de notaris op verzoek van een cliënt geldbedragen uitbetaalt of laat uitbetalen door de bank (ook aan derden). Door de cliënt voorgenomen betalingen die niet worden uitgevoerd, moeten ook worden gemeld.

De notaris heeft geen meldingsplicht als eventuele (voorgenomen) ongebruikelijke transacties in een oriënterende bespreking ter sprake komen. Cliënten kunnen dan alles vrij met de notaris bespreken. De wettelijke verplichtingen gelden vanaf het moment dat de notaris een zaak daadwerkelijk in behandeling neemt en het duidelijk is dat de gevraagde transactie onder de wettelijke regeling valt. In dat geval is de notaris verplicht eventuele ongebruikelijke transacties als in de wet bedoeld bij de FIU-Nederland te melden. De notaris mag volgens de wet zijn cliënt niet van een melding op de hoogte brengen.

Meldergroep

Natuurlijke persoon, rechtspersoon of vennootschap die als advocaat, notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris of in de uitoefening van een gelijksoortig juridisch beroep of bedrijf zelfstandig onafhankelijk beroeps- of bedrijfsmatig advies geeft of bijstand verleent bij:

a. het aan- of verkopen van registergoederen;
b. het beheren van geld, effecten, munten, muntbiljetten, edele metalen, edelstenen of andere waarden;
c. het oprichten of beheren van vennootschappen, rechtspersonen of
soortgelijke lichamen als bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdeel b, van de  Algemene wet inzake rijksbelastingen;
d. het aan- of verkopen van aandelen in, of het geheel of gedeeltelijk aan- of verkopen dan wel overnemen van ondernemingen, vennootschappen, rechtspersonen of soortgelijke lichamen als bedoeld in artikel 2, eerste lid, onderdeel b, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen;
e. werkzaamheden op fiscaal gebied die vergelijkbaar zijn met de werkzaamheden van de onder 23° beschreven beroepsgroepen;
f. het vestigen van een recht van hypotheek op een registergoed;

Natuurlijke persoon, rechtspersoon of vennootschap die als advocaat, notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris dan wel in de uitoefening van een gelijksoortig juridisch beroep optreedt in naam en voor rekening van een cliënt bij enigerlei financiële transactie of onroerende zaaktransactie.

Notarissen zijn volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme(Wwft) verplicht ongebruikelijke transacties te melden. Deze meldingen dienen gedaan te worden bij de FIU-Nederland. Wanneer u voor het eerst gaat melden moet u zich bij de FIU-Nederland registreren als melder alvorens dit te kunnen doen. Van de FIU-Nederland krijgt u vervolgens de noodzakelijke informatie als ook via internet toegang tot het meldportaal. Via het meldportaal kunt u uw ongebruikelijke transacties melden. De FIU-Nederland analyseert dagelijks meldingen en bepaalt welke meldingen doorgegeven worden aan opsporingsdiensten en welke niet.

Voor het melden zijn indicatoren ontwikkeld. Er zijn objectieve indicatoren en er is een subjectieve indicator. Voldoet uw melding aan een objectieve indicator dan hoeft u deze niet verder te beoordelen, want u moét in dat geval melden. Valt de melding niet onder een objectieve indicator dan kan de subjectieve indicator van toepassing zijn. In dat geval beoordeelt u uw melding zelf en besluit dan zelf of de melding onder de subjectieve indicator valt. Let wel, het is uw beoordeling maar meldt u niet terwijl dit gevoeglijk wel had gemoeten, dan bent u daarvoor verantwoordelijk.

Voor uw type onderneming zijn de volgende indicatoren van toepassing:

Subjectieve indicator:

• Subjectief01 Een transactie waarbij de instelling aanleiding heeft om te veronderstellen dat deze verband kan houden met witwassen of financieren van terrorisme.

​Voor een juiste subjectieve beoordeling van transacties met personen of landen die een verhoogd risico met zich meebrengen verwijst de FIU-Nederland u naar de risicolanden zoals die zijn aangewezen door de FATF.

Objectieve indicator:

• Objectief01 Het ligt in de rede dat transacties die in verband met witwassen of financieren van terrorisme aan politie of Openbaar Ministerie worden gemeld, ook aan de Financiële inlichtingen eenheid worden gemeld; er is immers de veronderstelling dat deze transacties verband kunnen houden met witwassen of financieren van terrorisme.
• Objectief02 Een transactie van of ten behoeve van een (rechts)persoon die woonachtig of gevestigd is of zijn zetel heeft in een staat die op grond van artikel 9 van de vierde anti-witwasrichtlijn in gedelegeerde handelingen van de Europese Commissie is aangewezen als een staat met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme. De lijst met aangewezen landen is hier te raadplegen.
• Objectief07 Een transactie voor een bedrag van € 10.000 of meer, betaald aan of door tussenkomst van de instelling in contanten, met cheques aan toonder, een vooraf betaald betaalinstrument (prepaid card) of soortgelijke betaalmiddelen.

Wanneer zich wetswijzigingen voordoen, verandering van meldprocedures, trends of andere relevante ontwikkelingen, dan krijgen de bij de FIU-Nederland geregistreerde meldende instellingen van ons bericht.